STANDARDY OCHRONY DZIECI
W DUSZPASTERSTWIE PARAFIALNYM
W ARCHIDIECEZJI POZNAŃSKIEJ
SPIS TREŚCI
PREAMBUŁA 4
WSTĘP 4
SPECYFIKA ŚRODOWISKA PARAFIALNEGO 5
OBJAŚNIENIE TERMINÓW 6
STANDARD 1
STWORZENIE I ZACHOWANIE BEZPIECZNEGO ŚRODOWISKA W PARAFII 14
STANDARD 2
WERYFIKACJA, DELEGOWANIE I EDUKACJA KAPŁANÓW,
OSÓB KONSEKROWANYCH I ŚWIECKICH PRACUJĄCYCH Z DZIEĆMI
I Z OSOBAMI BEZBRONNYMI W PARAFII 15
- Obowiązki proboszcza 15
- Obowiązki duszpasterzy dzieci 16
STANDARD 3
SPOSÓB REAGOWANIA NA OSKARŻENIA LUB NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA 17
STANDARD 4
ZAPEWNIENIE OPIEKI I WSPARCIA OSOBOM SKRZYWDZONYM 18
STANDARD 5
SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z OSKARŻONYMI O WYKORZYSTANIE SEKSUALNE
I PRZEMOC 19
STANDARD 6
ZASADY CHRONIĄCE W OBSZARZE PARAFIALNYM 20
6.1. Zasady chroniące dotyczące dzieci (granice zachowań) 20
6.1.1. Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim 20
6.2. Zasady chroniące dotyczące wszystkich, również dorosłych 23
STANDARD 7
EDUKACJA DZIECI ORAZ OSÓB BEZBRONNYCH W OCHRONIE SWOICH
GRANIC 25
STANDARD 8
SZKOLENIE I STAŁE WSPARCIE DLA OSÓB ZAJMUJĄCYCH SIĘ PROFILAKTYKĄ 26
STANDARD 9
ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I CIĄGŁOŚCI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PREWENCJI 28
ZAŁĄCZNIK 1 29
OŚWIADCZENIE O KRAJACH ZAMIESZKANIA W CIĄGU OSTATNICH
20 LAT, INNYCH NIŻ RZECZYPOSPOLITA POLSKA 29
ZAŁĄCZNIK 2
OŚWIADCZENIE O ZAPOZNANIU SIĘ Z POLITYKĄ OCHRONY DZIECI
I ZOBOWIĄZANIU DO JEJ PRZESTRZEGANIA 31
ZAŁĄCZNIK 3
ZASADY SPORZĄDZANIA NOTATKI DOTYCZĄCEJ ZDARZENIA 32
ZAŁĄCZNIK 4
OŚWIADCZENIE O ZACHOWANIU POUFNOŚCI INFORMACJI POWZIĘTYCH W
PROCESIE POSTĘPOWANIA W SPRAWIE KRZYWDZENIA DZIECKA
ORAZ PRZETWARZANYCH DANYCH OSOBOWYCH 35
ZAŁĄCZNIK 5
ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI POMIĘDZY DZIEĆMI 36
PREAMBUŁA
Niniejszy dokument stanowi realizację obowiązku prawnego dotyczącego
wprowadzenia we wszelkich instytucjach, w których przebywają dzieci, standardów
ich ochrony przed krzywdzeniem [ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy
Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1606)].
WSTĘP
Kościół przyjmuje i wdraża w swoich placówkach standardy ochrony dzieci przed
przemocą. To zaangażowanie nie jest przypadkowe. Przez nie Kościół realizuje misję
powierzoną mu przez Pana, aby nie zginęło żadne z tych najmniejszych (Mt 18, 10).
W oparciu to tę ewangeliczną misję uznaje, że dobro dziecka jest najważniejsze. Ludzie
Kościoła przyjmują nie tylko ustawową, lecz przede wszystkim moralną
odpowiedzialność za ochronę i promowanie dobra wszystkich dzieci oraz zobowiązują
się dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić bezpieczne i przyjazne środowisko, w
którym dzieci są szanowane i doceniane. Niedopuszczalne jest bowiem stosowanie
przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Wszyscy jesteśmy
więc zobowiązani do uczenia się rozpoznawania tych, którzy potrzebują pomocy i
wsparcia oraz bezzwłocznego podejmowania działań w przypadku podejrzeń lub
ujawnienia okoliczności, które mogą wskazywać, że dziecku zagraża lub dzieje się
krzywda. Kościół działa sprawnie i zgodnie z procedurami, aby zapewnić dzieciom
skuteczną pomoc i wsparcie na jak najwcześniejszym etapie. Posiadając odpowiednią
wiedzę i mając świadomość zagrożeń, Kościół może w odpowiedni sposób zapobiec
krzywdzie i skutecznie ochronić przed nią dzieci oraz osoby bezbronne.
SPECYFIKA ŚRODOWISKA PARAFIALNEGO
Parafia, jako podstawowa komórka instytucjonalna Kościoła, wyróżnia się specyficzny-
mi obszarami działania. Odprawiane są w niej liczne nabożeństwa i uroczystości oraz
sprawowane są sakramenty (Eucharystii, chrztu, I Komunii Świętej, bierzmowania,
małżeństwa oraz pokuty i pojednania). W parafii żegnamy też naszych zmarłych.
Odwiedziny chorych oraz wizyty duszpasterskie dają okazję do wglądu m.in. w
sytuację rodzinną, materialną parafian, również w kontekście zauważenia krzywdy i
przemocy, a co za tym idzie dają możliwość podjęcia odpowiednich kroków
zapobiegawczych lub interwencji. W parafii funkcjonują różne grupy duszpasterskie,
odbywają się zbiórki ministrantów, lektorów, próby scholi, wyjazdy parafialne z
księdzem, np. pielgrzymki, wyjazdy z ministrantami, scholą itp. Prowadzone są często
kawiarenki parafialne, świetlice. Funkcjonują kancelaria parafialna oraz media
parafialne (strony www, gazet- ki, profile w mediach społecznościowych). Istnieje rada
parafialna, a parafia dysponuje i zarządza własnymi finansami. Praktykowany jest też
jasny podział hierarchiczny: proboszcz, wikariusze itd. Proboszcz zazwyczaj
towarzyszy parafianom przez wiele lat ich rozwoju religijnego. Bywa, że parafianie
uczestniczą w uroczystościach związanych z życiem osobistym duszpasterzy, np.
prymicje, rocznice itp. Również księża zapraszani są przez parafian na uroczystość
rodzinne. W parafii zatrudniane są osoby świeckie lub siostry zakonne jako
pracownicy parafialni lub posługujący jako wolontariusze, np. szafarz, prezes
ministrantów, ceremoniarz, zakrystianin, kościelny, konserwator, gospodyni, grabarz
itp. Dodatkowo w parafii i przy parafii funkcjonują często osoby, które potrzebują
pomocy i jej szukają, np. bezdomni czy więźniowie. Czasem też parafia użycza lub
udostępniania pomieszczenia parafialne innym podmiotom zewnętrznym.
To w parafii głównie toczy się życie sakramentalne wiernych, a życie rodzinne
wokół celebracji roku liturgicznego. Rodzice w zaufaniu przyprowadzają swoje dzieci
do parafii i oczekują, że będą tam one bezpieczne. Parafianie są osobami w różnym
wieku, w różnej sytuacji rodzinnej, zawodowej, a duszpasterze oraz osoby pracujące na
rzecz parafii mają nierzadko wgląd w ich potrzeby oraz możliwość zaradzenia. Z tego
powodu standardy ochrony dzieci w obszarze parafialnym poszerzone zostały o
ochronę osób dorosłych i nie dotyczy to wyłącznie osób zależnych, bezbronnych, lecz
wszystkich. Mają one za zadanie chronić przed wszelkiego rodzaju nadużyciami, przed
krzywdą, przemocą, w tym przed wykorzystaniem seksualnym. Działają w obie strony
– chronią zarówno parafian, jak i osoby duchowne, pracowników i wolontariuszy
parafii.
Ten szeroki zakres działalności oraz wielość osób zaangażowanych w życie
parafialne, mogących mieć dostęp do dzieci i młodzieży oraz posiadających wgląd w
prywatne życie parafian, zobowiązuje nas do szczegółowego opracowania zasad
ochronnych.
Sama dynamika życia parafialnego zawiera w sobie specyficzne czynniki chroniące
przed przemocą, takie jak: poczucie sacrum, permanentna formacja, społeczne zaufa-
nie, poczucie przynależności i wzajemnej odpowiedzialności, relacje oparte na
zasadach ewangelicznych, wspólnotowość, w tym przynależność młodzieży do
pozytywnej grupy rówieśniczej oraz publiczność działań (większość aktywności dzieje
się na oczach innych), w tym nadzór rodziców. Dodatkowo, przy okazji np. nagłych
wezwań do chorych lub podczas wizyt duszpasterskich, istnieje możliwość
dostrzeżenia specyficznych potrzeb parafian lub deficytów, w tym przemocy w
obszarze rodzinnym i podjęcia odpowiedniej interwencji. Księża posługujący w parafii
są często tymi osobami, do których zwracają się o pomoc osoby doświadczające
jakiejkolwiek krzywdy, szukające wsparcia i zrozumienia.
Jednakże w specyficznej dynamice życia parafialnego obecne są również czynniki
zagrażające, ułatwiające zaistnienie przemocy. Będą nimi np. społeczne zaufanie i
autorytet, jakim cieszą się księża, w tym klerykalizm, a także atmosfera zależności i
posłuszeństwa hierarchii sprzyjająca zachowywaniu tajemnicy oraz brak nadzoru z
zewnątrz. Wiedza duszpasterzy o życiu parafian, znajomość ich tajemnic, warunków
materialnych, problemów i potrzeb oraz fizyczna obecność w ich przestrzeni prywatnej
daje możliwość manipulacji i wykorzystania, stanowi poważny czynnik zagrożenia.
Niebezpieczne jest też nawiązywanie przez księży specyficznych relacji, polegających
na wyróżnianiu wybranych parafian. Niedojrzałość księży czy zaangażowanych
współpracowników, np. tzw. charyzmatycznych i autorytarnych liderów-celebrytów,
zawsze będzie zagrożeniem. Klerykalizm oraz brak wiedzy i kompetencji
spowiedników zawsze będą sprzyjały wystąpieniu nadużyć duchowych. Z wyżej
wymienionych powodów zredagowane zostały poniższe standardy ochrony.
OBJAŚNIENIE TERMINÓW
Osoby, ich role i funkcje w Kościele
ksiądz – duchowny chrześcijański posiadający święcenia kapłańskie.
kapłan – osoba, która spełnia w imieniu wspólnoty religijnej funkcje kultowe i rytualne.
duchowieństwo, kler – biskupi, księża i diakoni.
osoby konsekrowane – osoby, które w sposób szczególny poświęcają życie Bogu.
Łączy je konsekracja, która wiąże się ze złożeniem Bogu ślubów czystości oraz
najczęściej również ubóstwa i posłuszeństwa, choć zależy to od formy życia
konsekrowanego. Należą do nich członkowie stowarzyszeń zakonnych oraz
świeckie osoby konsekrowane.
osoba świecka – członek Kościoła katolickiego i personel Kościoła inny niż biskupi,
księża, diakoni i osoby zakonne.
biskup – biskup diecezjalny, posiadający władzę zwyczajną, własną i bezpośrednią w
powierzonej mu diecezji.
proboszcz – mianowany przez biskupa diecezjalnego duszpasterz i zarządca parafii.
personel kościelny – duchowny, osoba zakonna lub inna osoba zatrudniona przez
Kościół na podstawie umowy, podwykonawstwa, dobrowolnie lub nieodpłatnie.
szafarz nadzwyczajny Komunii Świętej – osoba wyznaczona do udzielania Komunii
Świętej, gdy zabraknie odpowiedniej liczby szafarzy zwyczajnych.
wolontariusz – osoba, która na rzecz innych osób lub danej grupy społecznej,
dobrowolnie i bezpłatnie świadczy pracę wykraczającą poza związki rodzinno-
koleżeńsko-przyjacielskie. Określenie „bezpłatna” nie oznacza „bezinteresowna”,
lecz „bez wynagrodzenia materialnego”.
organizator wyjazdu – osoba/podmiot uprawniony do organizacji wyjazdu dzieci –
parafie, wspólnoty religijne, szkoły i placówki, przedsiębiorcy podlegający
ustawie o usługach turystycznych, osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki
nieposiadające osobowości prawnej.
ORGANIZACJA POSŁUGI KOŚCIOŁA
diecezja – diecezja, archidiecezja, ordynariat lub prałatura personalna Kościoła
łacińskiego i eparchia Kościoła wschodniego.
parafia – określona wspólnota wiernych, utworzona na sposób stały w Kościele
partykularnym, nad którą pasterską pieczę, pod władzą biskupa diecezjalnego,
powierza się proboszczowi jako jej własnemu pasterzowi.
duszpasterstwo, w tym duszpasterstwo parafialne – sytuacja, w której jedna osoba jest
odpowiedzialna za dobro drugiej lub za wspólnotę wyznaniową. Obejmuje
celebrowanie liturgii, zapewnienie porad i wsparcia duchowego, edukację
poradnictwo, opiekę medyczną i pomoc w potrzebie. Wszelka praca polegająca
na nadzorze lub wychowaniu dzieci jest dziełem duszpasterskim.
duszpasterstwo pozaparafialne – duszpasterstwa, wspólnoty, grupy gromadzące
młodych ludzi (młodzież licealna, studenci, młodzi dorośli), w tym wolontariaty,
wakacyjne spotkania młodych (organizowane przez zakony, zgromadzenia
zakonne, wspólnoty), festiwale młodzieżowe, rekolekcje wyjazdowe, wspólnoty
różnych stanów, pielgrzymki piesze, pielgrzymki autokarowe, środowiska
harcerskie. To dzieła, które mogą działać przy parafiach, ale mają struktury
pozaparafialne.
klerykalizm – postawa wobec duchowieństwa/osoby zakonnej charakteryzująca się
nad- miernym szacunkiem i przekonaniem o ich wyższości moralnej. Papież
Franciszek powiedział, że ma to miejsce, gdy „duchowni czują się lepsi, [i kiedy]
są daleko od ludu”. Może być „wspierany przez samych księży lub przez osoby
świeckie”.
DZIECI I OSOBY BEZBRONNE
dziecko – osoba poniżej 18. roku życia.
małoletni – w rozumieniu polskiego prawa cywilnego osoba, która nie ukończyła 18 lat
lub nie zawarła małżeństwa.
nieletni – w rozumieniu prawa karnego osoba, która w momencie popełnienia czynu
zabronionego nie ukończyła 17. roku życia.
wiek bezwzględnej ochrony – wiek niższy niż wiek zgody. Czynność seksualna z
osobą w wieku ochronnym jest czynem zabronionym (wykorzystaniem
seksualnym), a osoba dopuszczająca się jej i lub doprowadzająca do niej podlega
odpowiedzialności karnej. W Polsce obecnie wynosi 15 lat.
dziecko wykorzystane seksualnie – każde dziecko w wieku bezwzględnej ochrony,
jeśli osoba dojrzała seksualnie, czy to przez świadome działanie, czy też przez
zaniedbywanie swoich społecznych obowiązków lub obowiązków wynikających
ze specyficznej odpowiedzialności za dziecko, dopuszcza się zaangażowania
dziecka w jakąkolwiek aktywność natury seksualnej, której intencją jest
zaspokojenie osoby dorosłej (Standing Committee on Sexually Abused Children).
opiekun – osoba sprawująca pieczę nad dzieckiem, uprawniona do reprezentacji
dziecka oraz posiadająca władzę prawną do dbania o interesy osobiste i
majątkowe innej osoby (rodzic, rodzic zastępczy lub osoba uprawniona przez
rodzica).
zgoda opiekuna – zgoda rodziców albo zgoda opiekuna, rodzica zastępczego lub
opiekuna tymczasowego. Jednak w przypadku braku porozumienia między
rodzica- mi dziecka należy poinformować rodziców o konieczności
rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny (orzeczenie sądu opiekuńczego
zastępuje zgodę rodziców).
osoba dorosła bezbronna zgodnie z art. 1 ust. 2 b) Vos Estis Lux Mundi – każda osoba
znajdująca się w stanie niepełnosprawności, upośledzeniu fizycznym lub
psychicznym albo pozbawiona wolności osobistej, która w rzeczywistości, nawet
sporadycznie, ogranicza ich zdolność zrozumienia, chęci lub przeciwstawienia się
przestępstwu w inny sposób.
Różne formy przemocy
uwikłanie – każda relacja, w której ktoś doświadcza strachu, lęku, poczucia winy,
poczucia krzywdy, frustracji, poniżenia, zniewolenia, zależności, dominacji,
niemożności bycia sobą, nieszczerości, braku autentyczności, przemocy
emocjonalnej, fizycznej, seksualnej czy ekonomicznej.
nadużycie – postępowanie lub czyn niezgodny z przyjętymi normami postępowania, a
nadużywać oznacza użyć ponad miarę oraz wykorzystać coś w niewłaściwy sposób lub w
nadmiernym stopniu (SJP).
nadużycie władzy – nadużycie stanowiska, funkcji lub obowiązku w celu
wykorzystania innej osoby. Może przybierać różne formy i obejmować sytuacje,
w których dana osoba ma władzę nad inną osobą na mocy swojego związku (np.
pracodawca i pracownik, nauczyciel i uczeń, trener i sportowiec, rodzic lub
opiekun i dziecko, duchowny/osoba zakonna i parafianin) i wykorzystuje tę
władzę na swoją korzyść.
przemoc duchowa – odwoływanie się do przekonań religijnych i wiary osoby w celu
wyrządzenia jej szkody. Może mieć negatywny wpływ na duchowość osoby poszkodowanej, zwłaszcza gdy dopuszcza się jej osoba posiadająca duchowy
autorytet i zaufanie w Kościele.
przemoc domowa – jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub
zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności
narażające na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, naruszające godność,
nietykalność cielesną, wolność, w tym wolność seksualną, powodujące szkody na
ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i
krzywdy moralne u osób do- tkniętych przemocą (art. 2 Ustawy o
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).
zaniedbanie (wobec osoby dorosłej) – niezapewnienie przez opiekuna środków
niezbędnych do życia osobie, którą się opiekuje.
przemoc wobec osób starszych – pojedyncze lub powtarzające się działanie lub brak
odpowiedniego działania, mające miejsce w jakimkolwiek związku, w którym
oczekuje się zaufania, które powoduje krzywdę lub cierpienie starszej osoby.
przemoc emocjonalna (dorośli) – powszechna forma przemocy mająca miejsce w
bliskich związkach. Przemoc emocjonalna jest definiowana jako molestowanie,
które ma miejsce, gdy dana osoba jest poddawana zachowaniom lub działaniom
mają- cym na celu jej kontrolowanie, z zamiarem wyrządzenia jej krzywdy
emocjonalnej lub strachu, poprzez manipulację, izolację lub zastraszanie.
bullying – znęcanie, zastraszanie, prześladowanie werbalne, społeczne, a także fizyczne.
gaslighting – przemoc psychiczna polegająca na manipulowania drugą osobą w taki
sposób, że ofiara przemocy z czasem przestaje ufać swoim osądom, staje się
zdezorientowana, zalękniona i traci zaufanie do swojej pamięci czy percepcji. Jeśli
manipulacja jest stosowana stale i metodycznie, może w końcu doprowadzić do
tego, że ofiara zacznie kwestionować swoje zdrowie psychiczne. W ten sposób
manipulator przejmuje nad nią całkowitą kontrolę.
grooming (wobec dorosłego) – zachowania mające na celu izolację osoby, uczynienie
jej zależną, skłonną do zaufania i bardziej podatną na agresywne zachowanie.
seksizm – uprzedzenie lub dyskryminacja ze względu na płeć.
seksualizacja – proces, w wyniku którego wartościowanie drugiej osoby oraz siebie
samego/ siebie samej dokonywane jest przez pryzmat atrakcyjności seksualnej,
uprzedmiotowienie osoby pod względem seksualnym lub narzucanie
seksualności w niewłaściwy sposób (wg Amerykańskiego Towarzystwa
Psychologicznego).
cyberprzemoc – wszelka przemoc z użyciem technologii informacyjnych i
komunikacyjnych – komunikatorów, czatów, stron internetowych, mediów
społecznościowych, blogów, SMS-ów, MMS-ów. Może mieć formę wulgarnych
wiadomości, obraźliwych komentarzy (hejt, trolling), rozpowszechniania zdjęć
ukazujących dziecko w niekorzystnym świetle, zastraszania, śledzenia
(cyberstalking), ujawniania tajemnic (outing) itp.
WSPARCIE
Niebieska Linia – https://www.niebieskalinia.info/
procedura „Niebieskie Karty” – jest narzędziem, którego głównym celem jest
zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej, obejmuje też
współpracę przedstawicieli różnych instytucji i podmiotów, które są zobowiązane
do reagowania w przypadku uzyskania informacji o wystąpieniu przemocy
domowej.
PRZESTĘPSTWA MOTYWOWANE SEKSUALNIE
przestępstwo kanoniczne wykorzystywania seksualnego – kanoniczne przestępstwa
wykorzystywania seksualnego popełniane przez duchownych lub osoby
konsekrowane, którymi są: zmuszanie kogoś, za pomocą przemocy, groźby lub
nadużycia władzy, do wykonywania lub poddawania się czynnościom
seksualnym; wykonywanie czynności seksualnych z dzieckiem lub osobą
bezbronną; produkcję, wystawianie, posiadanie lub dystrybucję, w tym drogą
elektroniczną, pornografii z udziałem dzieci, a także werbowanie lub nakłanianie
dziecka lub osoby bezbronnej do udziału w tworzeniu pornografii popełnione
przez duchownych lub osoby zakonne, o których mowa w artykule 1 §1 a) Vos
Estis Lux Mundi.
przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (art. 197-205 k.k.) –
zgwałcenie (art. 197), wykorzystanie seksualne osoby bezradnej lub
niepoczytalnej (art. 198), seksualne wykorzystanie zależności (art. 199), seksualne
wykorzystanie dziecka (art. 200), uwodzenie dziecka poniżej lat 15 z
wykorzystaniem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej (art.
200a), propagowanie pedofilii (art. 200b), kazirodztwo (art. 201), pornografia (art.
202), zmuszanie do prostytucji (art. 203), czerpanie zysku z cudzego nierządu (art.
204).
Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – rejestr obywateli polskich, którzy
dopuścili się przestępstwa z pobudek seksualnych. Składa się z Rejestru
publicznego i Rejestru z dostępem ograniczonym. https://arch-bip.ms.gov.pl/pl/
rejestry-i-ewidencje/rejestr-sprawcow-przestepstw-na-tle-seksualnym/
OSOBY DRAMATU
osoba pokrzywdzona – osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało
bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo (art. 49 §1 k.p.k.).
osoby pokrzywdzone przemocą w rodzinie – osoby najbliższe, inne osoby pozostające
w stałym lub przemijającym stosunku zależności od osoby stosującej przemoc
(art. 115 §11 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).
skarżący – każda osoba składająca skargę, która może zawierać zarzut, podejrzenie,
obawę lub zgłoszenie naruszenia prawa.
pozwany – osoba, na którą złożono skargę.
oskarżony – osoba, której postawiono zarzuty karne.
przestępca seksualny – osoba, która przyznała się do wykorzystania seksualnego lub
której odpowiedzialność za wykorzystanie została orzeczona przez właściwy sąd
i/lub procedurę kościelną.
ZESPÓŁ DS. PREWENCJI I JEGO PRACA
osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci – osoba wyznaczona przez
przełożonego danego dzieła duszpasterskiego, danej grupy parafialnej, np.
ministrantów, sprawująca nadzór nad prawidłowym stosowaniem standardów
ochrony dzieci.
osoba zaufana – osoba wyznaczona przez przełożonego danego dzieła duszpasterskie-
go, ciesząca się zaufaniem i odpowiednio przygotowana, odpowiedzialna za
przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach dotyczących przemocy.
osoba odpowiedzialna za interwencję – zarządca placówki (proboszcz)
odpowiedzialny za podejmowanie interwencji w przypadku zaistnienia
przemocy.
kompetencje miękkie – umiejętności psychospołeczne, np. komunikatywność
asertywność.
konflikt interesów – sytuacja (postrzegana lub rzeczywista), w której powstaje konflikt
pomiędzy obowiązkami służbowymi danej osoby a jej prywatnymi interesami,
który może mieć wpływ na wykonywanie tych obowiązków. Taki konflikt
zazwyczaj wiąże się z przeciwstawnymi zasadami lub niezgodnymi życzeniami
lub potrzebami i może wystąpić, gdy osoba pełni wiele ról.
lojalność środowiskowa – silna lojalność wobec danego środowiska, grupy ludzi,
wspólnoty, instytucji, przełożonego itp., która może przyjmować formy
pozytywne, np. dochowanie tajemnicy, lub negatywne, np. niereagowanie bądź
zaprzeczanie przemocy.
dane osobowe – wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do
zidentyfikowania żyjącej osoby fizycznej, a także poszczególne informacje, które
w po- łączeniu ze sobą mogą prowadzić do zidentyfikowania tożsamości danej
osoby. Przykładowe dane osobowe: imię i nazwisko, adres zamieszkania, adres e-
mail z imieniem i nazwiskiem, numer dowodu tożsamości, dane o lokalizacji,
adres IP, dane przechowywane przez szpital lub lekarza, które mogą
jednoznacznie wskazywać tożsamość danej osoby.
wniosek o wgląd w sytuację rodziny – pismo może zostać złożone przez każdą osobę
fizyczną i prawną, która chce, aby sąd zbadał aktualną sytuację rodzinną.
Wniosek nie podlega żadnej opłacie sądowej, może być złożony w każdej chwili i
w przypadku jego odrzucenia przez sąd nie rodzi żadnych negatywnych
konsekwencji wobec wnioskodawcy.
FORMY PRZEMOCY WOBEC DZIECKA
przemoc wobec dzieci – wszelkie formy złego traktowania fizycznego i/lub
emocjonalnego, wykorzystywania seksualnego, zaniedbania lub niedbałego
traktowania, wyzysku komercyjnego lub innego, skutkujące rzeczywistą lub
potencjalną szkodą dla zdrowia, przetrwania, rozwoju lub godności dziecka w
kontekście relacji odpowiedzialności, zaufania lub siły. Dzieli się powszechnie na
pięć podtypów: przemoc fizyczna, znęcanie się emocjonalne/psychiczne,
zaniedbanie, narażenie na przemoc w rodzinie, wykorzystywanie seksualne. W
kontekście Kościoła katolickiego ważne jest także uznanie przemocy duchowej za
dodatkowy podtyp przemocy.
- przemoc fizyczna to przemoc, w wyniku której dziecko doznaje fizycznej
krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożone. Krzywda ta następuje w wyniku
działania bądź zaniechania działania ze strony rodzica lub innej osoby
odpowiedzialnej za dziecko, lub której dziecko ufa, bądź która ma nad nim
władzę. Przemoc fizyczna wobec dziecka może być czynnością powtarzalną
lub jednorazową. - przemoc psychiczna i emocjonalna to przewlekła, niefizyczna, szkodliwa
interakcja wobec dziecka, obejmująca zarówno działania, jak i zaniechania.
Zalicza- my do niej m.in. niedostępność emocjonalną, zaniedbywanie
emocjonalne, relację z dzieckiem opartą na wrogości, obwinianiu, oczernianiu,
odrzucaniu, nieodpowiednie rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z
dzieckiem, niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności dziecka i jego
granic psychicznych. - zaniedbywanie dziecka to chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie jego
podstawowych potrzeb fizycznych/psychicznych i/lub nierespektowanie jego
podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w
rozwoju. Do zaniedbywania dochodzi w relacji dziecka z osobą, która jest
zobowiązana do opieki, wychowania, troski i ochrony dziecka. - narażenie na przemoc w rodzinie – forma psychicznego znęcania się nad
dzieckiem, w której dziecko jest obecne – słyszy lub widzi – gdy inny członek
rodziny doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej lub seksualnej albo widzi
szkody wyrządzone osobom lub mieniu w wyniku agresywnego zachowania
członka rodziny. - wykorzystywanie seksualne dziecka – wykorzystanie seksualne dziecka to
włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni
zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe
rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest
niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z
wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi
między dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze
względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy.
Celem takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby (World Health
Organization). Obejmuje zachowania z kontaktem fizycznym (w tym penetracyjne)
oraz bez kontaktu fizycznego, może wtedy przybrać formę seksualizacji, robienia
zdjęć lub filmów wideo przedstawiających dzieci o charakterze jedno- znacznie
seksualnym, zmuszania dzieci do oglądania czynności seksualnych lub wzięcia w nich
udziału lub zmuszania dzieci do uprawiania seksu lub angażowania się w czynności
seksualne z innymi dziećmi lub dorosłymi. Obejmuje również wyzyskiwanie
seksualne dzieci, czyli czerpanie zysku np. z pornografii z udziałem dzieci lub
prostytucji dziecięcej. Grooming (wobec dziecka) – za- chowania, których celem jest
przygotowanie dziecka do wykorzystywania seksualnego. Obejmuje nawiązanie
szczególnej relacji z dzieckiem, często również warunkowanie rodziców i innych
dorosłych oraz osłabienie ich czujności, aby myśleli, że relacja z dzieckiem jest
normalna i pozytywna.
przemoc rówieśnicza (agresja rówieśnicza, bullying) – występuje, gdy dziecko
doświadcza różnych form przemocy ze strony rówieśników, bezpośrednio lub z
użyciem technologii komunikacyjnych. Ma miejsce wtedy, gdy działanie ma na
celu wyrządzenie komuś przykrości lub krzywdy (intencjonalność), ma charakter
systematyczny (powtarzalność), a ofiara jest słabsza od sprawcy bądź grupy
sprawców. Obejmuje przemoc werbalną (np. przezywanie, dogadywanie,
ośmieszanie), relacyjną (np. wykluczenie z grupy, ignorowanie, nastawianie
innych przeciwko osobie), fizyczną (np. pobicie, kopanie, popychanie, szarpanie),
materialną (np. kra- dzież, niszczenie przedmiotów) oraz elektroniczną (złośliwy
SMS lub e-mail, wpis w mediach społecznościowych, umieszczanie w Internecie
zdjęć lub filmów ośmieszających ofiarę), a także przemoc podczas randki ze
strony chłopaka/dziewczyny.
STANDARD 1
STWORZENIE I ZACHOWANIE BEZPIECZNEGO
ŚRODOWISKA W PARAFII - W parafii p.w. Świętego Józefa Oblubieńca NMP w Baranowie
został opracowany i wprowadzony w życie wewnętrzny dokument, w którym
zawarta jest polityka ochrony przebywających tam dzieci i osób dorosłych zgodnie z
obowiązującymi standardami wyznaczonymi zarówno przez dokumenty państwowe
(Ustawę o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz innych ustaw z dn. 28 lipca
2023 r. – tzw. „Ustawa Kamilka”), jak i wskazania wynikające z Wytycznych Kościoła
katolickiego w Polsce. - W przygotowaniu wewnętrznego dokumentu uczestniczą zaangażowani świeccy,
a także dzieci. - W parafii działa Zespół ds. Prewencji oraz wyznaczona jest tzw. osoba zaufania.
- Polityka ochrony dotyczy szczegółowych zasad bezpieczeństwa i sposobów
ochrony przebywających tam dzieci i bezbronnych dorosłych, czyli:
rekrutacji personelu i osób zaangażowanych duszpastersko w parafii;
bezpiecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrudnionymi i pomagającymi
dusz- pastersko w parafii a dziećmi i bezbronnymi dorosłymi;
bezpiecznych relacji pomiędzy rówieśnikami;
bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych;
zasady ochrony wizerunku i danych osobowych;
sposobu reagowania w parafii na przypadki podejrzenia, że dziecko
doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej i zasad
prowadzenia rejestru interwencji (Załącznik 3);
pomocy osobom pokrzywdzonym. - Standardy ochrony są dostępne w parafii i podane do publicznej wiadomości (na
stronie internetowej oraz wywieszone np. w gablocie parafialnej).
STANDARD 2
WERYFIKACJA, DELEGOWANIE I EDUKACJA KAPŁANÓW,
OSÓB KONSEKROWANYCH I ŚWIECKICH
PRACUJĄCYCH Z DZIEĆMI I Z OSOBAMI BEZBRONNYMI
W PARAFII
- Obowiązki proboszcza (Załączniki 1 i 2)
- Do obowiązków proboszcza należy wdrażanie w życie standardów ochrony
przed przemocą. - Za niezastosowanie się do standardów odpowiedzialność personalnie ponosi
proboszcz parafii, również wobec prawa. - O każdej osobie zaangażowanej w parafii i mającej kontakt z dziećmi w obszarze
związanym z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem
porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub
realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad dziećmi proboszcz
uzyskuje dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (https://arch-
bip. ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/rejestr-sprawcow-przestepstw-na-tle-
seksualnym/). - Dodatkowo, przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby
do działalności (np. wolontariackiej) związanej z wychowaniem, edukacją,
wypoczynkiem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym,
uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z
opieką nad nimi proboszcz ma obowiązek uzyskania od tej osoby informacji z
Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdz. XIX
k.k. (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa
przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie art. 189a k.k.
(handel ludźmi), art. 207 k.k. (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w
stosunku zależności) oraz przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. - Jeśli parafia zatrudnia firmy z zewnątrz lub udostępnia im pomieszczenia,
właściciel firmy musi przedstawić proboszczowi oświadczenie o sprawdzeniu
swoich pracowników, którzy wejdą na teren parafii i będą mogli mieć kontakt z
dziećmi, w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. - Proboszcz parafii powołuje osobę lub Zespół ds. Prewencji (należy do niego
również tzw. osoba zaufana). Wskazane jest, aby były to cieszące się zaufaniem
osoby świeckie, odpowiednio przeszkolone i kompetentne, które będą wiedziały,
jakie działania w danej sytuacji są stosowne i konieczne. Osoby te ściśle
współpracują z proboszczem miejsca, który personalnie ponosi odpowiedzialność
za wdrażanie i przestrzeganie standardów oraz za działania interwencyjne.
Współpracują również z osobami odpowiedzialnymi w diecezji/zgromadzeniu za
prewencję, jak również z delegatem/delegatką ds. ochrony dzieci i młodzieży. Nie
mogą być to osoby uwikłane w lojalność środowiskową lub w konflikt interesów.
Odpowiadają za wprowadzenie standardów oraz uczestniczą w szkoleniach
zgodnie z zasadami wskazanymi przez diecezję, do której parafia należy (każda
parafialna grupa dusz- pasterska może mieć wyznaczoną do tego celu konkretną
osobę). - Proboszcz parafii powołuje osobę (lub osoby) zaufaną, do której należy
przyjmowanie zgłoszeń dotyczących nierespektowania standardów. Osoba
zaufana nie może na własną rękę podejmować działań służących wyjaśnieniu
podejrzeń i zarzutów lub weryfikacji zgłaszanych faktów. Obowiązuje ją zasada
poufności (Załącznik 4). Powinna to być osoba faktycznie budząca zaufanie,
posiadająca tzw. kompetencje miękkie, predysponujące ją do kontaktu z osobami
skrzywdzonymi. - Osobą odpowiedzialną bezpośrednio za interwencję w przypadku zaistnienia
przemocy jest zarządca placówki, w tym wypadku proboszcz parafii. Powinien
czynić to we współpracy z wymienionymi wyżej kompetentnymi osobami. - Wszelka działalność dotycząca ochrony oraz interwencji i pomocy musi być
dokumentowana. Wpisów w rejestrze zdarzeń dokonują osoby bezpośrednio
zaangażowane w daną aktywność, ale za bezpieczne przechowywanie notatek
odpowiedzialny jest proboszcz. Rejestr (Załącznik 3) prowadzi się zgodnie z
zasadami ochrony danych wrażliwych.
- Obowiązki duszpasterzy dzieci
Duszpasterze dzieci powinni:
- czuwać nad własną dojrzałością emocjonalną, psychiczną, duchową;
- starać się o dobór żywo wierzących, rzetelnych, zweryfikowanych i odpowiednio
przeszkolonych osób do pełnienia funkcji animatorów, wychowawców itd.; - wspierać dzieci w ich rozwoju ku dojrzałości;
- dbać o respektowanie zasad kultury (wobec dzieci i między nimi);
- czuwać nad równym traktowaniem wszystkich dzieci, z uwzględnieniem ich
szczególnych potrzeb i osobistych uwarunkowań; - dbać o przestrzeganie prawa do nienaruszalności cielesnej i prywatności;
- organizować działania duszpasterskie w miejscach bezpiecznych;
- utrzymywać możliwie żywy i transparentny kontakt z rodzicami dzieci;
- dbać o przestrzeganie zasad prywatności i ochrony wizerunku oraz danych
osobowych dzieci (Załącznik 5).
STANDARD 3
SPOSÓB REAGOWANIA NA OSKARŻENIA LUB
NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA - W przypadkach przemocy fizycznej bądź seksualnej, gdy sprawcą jest osoba
dorosła lub dziecko, należy zgłosić ten fakt zgodnie z prawem do organów
ścigania lub/ oraz do delegata właściwej instytucji kościelnej. - Gdy sprawa dotyczy niewłaściwego zachowania osób świeckich zatrudnionych w
parafii bądź wolontariuszy, sprawę należy zbadać i podjąć adekwatne kroki w
zależności od tego, czego dotyczyło to zachowanie. Każdorazowo należy podjąć z
tą osobą rozmowę i jeśli zajdzie taka potrzeba, to okresowo lub stale wycofać ją z
pracy duszpasterskiej. - Jeśli niewłaściwe zachowanie dotyczy dziecka, należy o tym zawiadomić jego
rodziców i wraz z nimi podjąć odpowiednie działania. - Jeśli sprawa dotyczy niewłaściwych zachowań dzieci wobec siebie nawzajem,
należy niezwłocznie zawiadomić rodziców dzieci i wraz z nimi podjąć
odpowiednie działania. - Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń współpracuje z proboszczem i
delegatem diecezjalnym i/lub zakonnym. - Każda informacja o niewłaściwym zachowaniu powinna być traktowana poważ-
nie, gdyż jest działaniem prewencyjnym. - Jeśli jakakolwiek osoba dorosła zaangażowana w pracę duszpasterską w parafii
dowie się od dziecka, że doświadcza ono przemocy, automatycznie ma
obowiązek zastosowania się do art. 304 k.p.k. mówiącego o tym, że każdy, kto
dowie się o po- pełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny
obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję.
STANDARD 4
ZAPEWNIENIE OPIEKI I WSPARCIA OSOBOM
SKRZYWDZONYM - Każda osoba, która mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie, winna zostać
przyjęta z szacunkiem i uważnie wysłuchana. - Osoba skrzywdzona powinna otrzymać informację o możliwych formach
pomocy, z której może skorzystać na terenie parafii lub poza nią. - W sytuacji, gdy osoba wskazana jako sprawca jest kapłanem lub inną osobą za-
angażowaną w parafii, należy jak najszybciej zapewnić bezpieczeństwo osobie
skrzywdzonej (np. przez niedopuszczanie do niej osoby wskazanej lub
podejrzanej o krzywdę). Następnie należy jej udzielić pomocy, jakiej potrzebuje.
Osoby poszkodowane nie powinny być obarczane kosztami udzielanej im
pomocy. - Troska duszpasterska wobec osoby skrzywdzonej i jej bliskich polega przede
wszystkim na życzliwym wysłuchaniu i pomocy w odbudowaniu jej więzi z
Bogiem i zaufania do Kościoła. Organizowana jest w porozumieniu z
diecezjalnym duszpasterzem ds. pomocy duchowej osobom skrzywdzonym. - Jeśli osoba skrzywdzona należała do jakiejś grupy parafialnej, również inni
uczestnicy tej grupy powinni otrzymać pomoc duszpasterską i ewentualnie
psychologiczną. - Jeśli osobą skrzywdzoną jest dziecko, pomoc powinna otrzymać również jego
rodzina. - Parafianie powinni być we właściwy sposób poinformowani o tym, co się
wydarzyło, oraz otrzymać stosowną pomoc. Należy przy tym zachować zasadę
ochrony dobrego imienia osoby skrzywdzonej. - Jeśli zgłoszenie dotyczy przestępstwa określonego w prawie karnym i/lub
kanonicznym, osoba przyjmująca zgłoszenie postępuje zgodnie z procedurami
zawartymi w Wytycznych KEP. - Jeśli zgłoszenie dotyczy innej krzywdy czy niewłaściwego zachowania, osoba
zgłaszająca otrzymuje informację o podjętych w sprawie krokach. - Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby
skrzywdzonej nie wolno zobowiązywać do zachowania tajemnicy.
STANDARD 5
SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z OSKARŻONYMI O
WYKORZYSTANIE SEKSUALNE I PRZEMOC - Do parafii mogą należeć osoby, które są oskarżone o różne przestępstwa bądź
mają wyrok w zawieszeniu, lub też wróciły do środowiska po odbytym wyroku.
Nie powinny one pracować z dziećmi, natomiast powinny zostać objęte pomocą
duszpasterską. - W sytuacji, gdy oskarżonym jest dziecko, należy współpracować z jego rodzicami
lub opiekunami prawnymi w takim zakresie, w jakim jest to możliwe i potrzebne.
Ich również dobrze jest otoczyć opieką duszpasterską. - W sytuacji, gdy osobą oskarżoną jest kapłan lub osoba konsekrowana, należy za-
stosować się do wskazań uzyskanych od biskupa miejsca lub przełożonych.
Wobec takiej osoby powzięte zostają kroki przewidziane przez Wytyczne KEP. - Gdy osobą oskarżoną jest świecki pracownik lub wolontariusz parafialny, należy
odsunąć taką osobę od podejmowanej pracy na czas wyjaśnienia sprawy lub do
czasu decyzji prokuratury oraz objąć ją opieką duszpasterską. - W procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji należy również
zadbać o zachowanie ochrony dobrego imienia domniemanego sprawcy. - W przypadku zaistnienia fałszywego oskarżenia, jeśli zarzuty nie zostaną
potwierdzone, a oskarżenie znane było osobom postronnym, należy przekazać im
informację o niewinności oskarżonego w formie komunikatu biskupa miejsca lub
delegata.
STANDARD 6
ZASADY CHRONIĄCE W OBSZARZE PARAFIALNYM
6.1. Zasady chroniące dotyczące dzieci (granice zachowań)
Dzieckiem jest osoba, która nie ukończyła 18. roku życia. Dziecko, rozwijając się,
konstytuuje siebie jako osobę. Potrzebuje do tego opieki, troski, serdeczności,
kształcenia i wychowania. Dzieje się to w rodzinie, ale również poprzez relacje z
autorytetami oraz wartościami przekazywanymi w środowisku rówieśniczym i
wychowawczym. Wszelkie oddziaływanie wychowawcze zawsze musi się dokonywać
z poszanowaniem woli rodziców bądź prawnych opiekunów.
Wprawdzie niemożliwe jest stworzenie wyczerpującej listy zachowań
niepożądanych, ani też wskazanie precyzyjnych granic wszystkich zachowań, należy
jednak kierować się poniższymi wskazówkami oraz roztropnością i wrażliwością
ewangeliczną.
Zasady te dotyczą nie tylko relacji dorosły – dziecko, ale również relacji pomiędzy
dziećmi (Załącznik 5).
6.1.1. Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim - Wszystkie spotkania z dziećmi na terenie parafii powinny być organizowane
w miejscach oficjalnych, ogólnodostępnych i do tego przygotowanych. - Nie można przebywać z dzieckiem sam na sam w warunkach odizolowanych.
Jeżeli dobro dziecka wymaga indywidualnego spotkania, nie może się ono
odbywać w sekrecie (zalecane powiadomienie rodziców lub przełożonego) i w
warunkach odizolowanych. Osoba przeprowadzająca spotkanie powinna
zatroszczyć się o transparentność (np. przeszklone lub uchylone drzwi
pomieszczenia, które nie mogą być zamknięte na klucz, obecność innych osób w
bezpośrednim pobliżu, powiadomienie innych osób o spotkaniu itp.).
Indywidualnych spotkań z dziećmi nie wolno w nieroztropny sposób mnożyć ani
przedłużać. Spotkania takie nie powinny odbywać się w późnych godzinach
wieczornych (po godz. 20.00 lub nocą). - Dzieci nie mogą przebywać w parafialnych pomieszczeniach mieszkalnych bez
opieki rodzica lub opiekuna prawnego. Nie powinny też towarzyszyć
duszpasterzom w miejscach lub w sprawach niezwiązanych ze sprawowaniem
posługi lub formacją. - Dzieci powinny zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej. Podczas pełnienia
funkcji wychowawczych opiekunowie nie mogą pozostawać pod wpływem alko-
holu lub substancji psychoaktywnych ani przyjmować ich w obecności dzieci. - Dzieci na terenie parafii nie mogą przebywać pod wyłączną opieką innego dziecka,
chyba że inaczej stanowią regulaminy religijnych ruchów duszpasterstwa poza-
parafialnego, np. Ruchu Światło-Życie, KSM, w tym wypadku stosuje się
standardy opracowane przez te grupy. Osoby te powinny być odpowiednio
uformowane, przygotowane i pełnić posługę pod okiem dorosłych. - Jeśli spotkania formacyjne, np. przygotowanie do bierzmowania, odbywają się
w domach wybranych rodzin, również muszą być przeprowadzane w grupie,
nigdy indywidualnie. - Zakazuje się przewożenia dzieci prywatnymi samochodami, zwłaszcza w
pojedynkę, bez wiedzy i wyraźnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych. - Niestosowne jest skracanie dystansu przez przechodzenie na „ty” osoby dorosłej
z dzieckiem. - W prywatne życie dziecka wolno ingerować tylko w takim wymiarze, w jakim
wymaga tego konkretny problem. - W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy
wykazać się delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie powinien
przeprowadzić specjalista. - W obecności dzieci nie wolno wypowiadać treści i żartów o podtekście
seksualnym. Zabronione jest prezentowanie dzieciom treści obscenicznych,
erotycznych, pornograficznych lub mających podtekst seksualny, zawierających
sceny brutalnej przemocy bądź nieodpowiednich do wieku i wrażliwości
odbiorców w jakikolwiek sposób i za pomocą jakiegokolwiek urządzenia. - Niedozwolone jest stosowanie przemocy fizycznej oraz psychicznej, takiej jak:
poniżanie, upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie, szykanowane, znęcanie się itp.,
zarówno w bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów
społecznościowych. - Niedopuszczalne są wszelkiego rodzaju nadużycia duchowe (w obszarze
spowiedzi, poradnictwa itp.). - Każdy przypadek przemocy fizycznej, psychicznej (emocjonalnej) czy seksualnej
pomiędzy dziećmi wymaga natychmiastowej reakcji ze strony opiekunów. - Nie wolno dotykać dzieci wbrew ich woli ani w sposób nieadekwatny do relacji
duszpasterskich lub wychowawczych.
Zachowania niedozwolone: - wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;
- dotykanie piersi, pośladków, genitaliów i ich okolic (choćby przez bieliznę lub
odzież); - pocałunki;
- mocne i zamykające uściski, uniemożliwiające przerwanie kontaktu;
- klepanie po pośladkach, udach, kolanach, głowie;
- łaskotanie lub mocowanie się w dużej bliskości cielesnej;
- masaże;
- sadzanie na kolanach;
- kładzenie się lub spanie obok;
- ocieranie się;
- seksualizacja i seksizm;
- różne formy poniżania oraz mobbing;
- używanie wulgaryzmów.
Zachowania właściwe w naszym kręgu kulturowym: - uścisk dłoni lub delikatne objęcie, przytulenie, pocałunki w policzek;
- delikatne poklepanie po ramionach lub plecach jako wyraz akceptacji wsparcia,
pocieszenia; - dotyk ramion, rąk czy barku jako wyraz bliskości;
- trzymanie się za ręce w czasie np. zabawy lub dla uspokojenia wzburzenia
emocjonalnego; - trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
- siadanie w pobliżu małych dzieci;
- podnoszenie lub trzymanie na rękach dzieci do ok. 3. roku życia;
- przytulanie i branie na kolana małych dzieci za zgodą ich rodziców i najlepiej w ich
obecności; - dzieciom nie wolno robić zdjęć lub filmować bez ich zgody. Nie wolno
upubliczniać zdjęć, filmów z udziałem dzieci bez pisemnej zgody ich rodziców
lub opiekunów prawnych, z wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach
publicznych w związku z informowaniem o wydarzeniach; - zabrania się częstowania dzieci tytoniem, alkoholem i innymi substancjami
psychoaktywnymi, posiadania środków niedozwolonych przez prawo. Nie wolno
również tolerować ich posiadania oraz zażywania przez dzieci.
Zasady ochrony dotyczące wyjazdów
Zachęca się do pełnej transparentności w organizowaniu spotkań z dziećmi. Na
początku roku formacyjnego w parafii należy: - zapoznać rodziców lub opiekunów prawnych dzieci z harmonogramem
prowadzonych spotkań; - zadbać o wyrażenie przez nich zgody w formie pisemnej na udział w spotkaniach;
- ustalić zasady odbioru dzieci;
- ustalić zasady komunikacji elektronicznej z dziećmi;
- wszystkie formy zorganizowanego czasu, a w sposób szczególny wypoczynku
dzieci powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa; - na wyjazdy grupowe należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów
prawnych, po uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i
zasadami jego organizacji (regulaminem). Podczas wyjazdu rodzice lub
opiekunowie prawni mają prawo do kontaktu ze swoim dzieckiem oraz z jego
opiekunem; - podczas wyjazdów parafialnych opiekunowie nie powinni nocować w tym samym
pomieszczeniu co podopieczni. W sytuacji szczególnej, wymagającej od opiekuna
pozostania w nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie
zawiadomić inną osobę dorosłą, kierownika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodzica
lub opiekuna prawnego wychowanka. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe,
organizator zawiera informację na ten temat w regulaminie. Szczególnie zadbać
należy o ochronę dzieci w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach.
Zasady ochrony dotyczące kontaktów przez media oraz udostępniania z Internetu - Parafie, które zapewniają dzieciom dostęp do Internetu, powinny wdrożyć środki
bezpieczeństwa uniemożliwiające dostęp do treści stanowiących zagrożenie dla
ich prawidłowego rozwoju. Na urządzeniach umożliwiających dostęp do
Internetu powinno być zainstalowane i aktualizowane oprogramowanie filtrujące
treści, zaś korzystanie z Internetu powinno być monitorowane przez wyznaczoną
osobę przynajmniej w sposób umożliwiający ustalenie, kto, kiedy i z jakich treści
korzy- stał (np. indywidualne konta dla wszystkich użytkowników). Szczegółowe
zasady korzystania z Internetu powinny być zawarte w stosownym regulaminie.
6.2. Zasady chroniące dotyczące wszystkich, również dorosłych - Sakrament pokuty i pojednania, a także spotkania związane z towarzyszeniem
duchowym powinny odbywać się w miejscach do tego wyznaczonych
(konfesjonał lub miejsce osobne, ale widoczne). Jeśli nie można zachować tej
zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy przy spowiedzi osoby chorej czy z
niepełnosprawnością), należy zadbać o to, by spowiednik i penitent byli dostępni
(drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni dla innych
osób (np. przeszklenia w drzwiach, uchylone drzwi do pomieszczenia).
Niedopuszczalne jest spowiada- nie lub tzw. rozmowy duchowe w pokojach
prywatnych. - Podczas Mszy świętych o uzdrowienie połączonych z modlitwą wstawienniczą
należy zadbać o to, aby modlitwa taka odbywała się przy głównym ołtarzu, w
miejscach godnych, widocznych, centralnych, a nie w różnych „zaułkach”,
przyciemnionych pomieszczeniach itp. - Zaleca się, aby odwiedziny chorych (dotyczy księży oraz szafarzy i
wolontariuszy) odbywały się w obecności osoby trzeciej (kogoś z rodziny, z
sąsiedztwa, osoby po- sługującej w parafii). - Do udziału w wizytach duszpasterskich (kolęda) należy zapraszać tylko takie
osoby (służba liturgiczną, organista, zakrystianin, kościelny), które wykazują się
odpowiednią dojrzałością np. w obszarze zachowania dyskrecji. - Zobowiązania i obietnice księdza, pracownika lub osoby posługującej w parafii,
zwłaszcza te, za które uiszczono wynagrodzenie, powinny być udokumentowane
w formie pisemnej, a kopia przekazana beneficjentowi.
STANDARD 7
EDUKACJA DZIECI ORAZ OSÓB BEZBRONNYCH W
OCHRONIE SWOICH GRANIC
„Edukacja to szczepionka na przemoc” przekonywał Edward James Olmos. Zapobiega-
nie sytuacjom sprzyjającym wykorzystaniu odbywa się również poprzez kształtowanie
świadomości dzieci. W parafii istnieje możliwość zadbania o taką edukację. Szkolenia,
np. w konwencji warsztatów, powinny prowadzić osoby odpowiednio do tego przy-
gotowane. Powinny one obejmować formację dzieci do reagowania poprzez asertywne
zachowanie oraz informowanie odpowiednich osób dorosłych w sytuacjach, w których
są świadkami lub doświadczają od dorosłych albo innych dzieci jakiejkolwiek krzywdy
(fizycznej, seksualnej, słownej, emocjonalnej itd.), takiej jak np.: - pozostawianie dzieci bez opieki;
- okazywanie niechcianej czułości;
- próby nawiązywania kontaktu w miejscach odosobnionych;
- epatowanie nagością oraz zapraszanie, zwłaszcza indywidualnie, do miejsc takich
jak np. sauna; - przekraczanie granic nienaruszalności cielesnej;
- zbyt intensywne dążenie do osobistego kontaktu;
- infantylne zachowania opiekunów;
- prowokacja i wciąganie w sytuacje dwuznaczne;
- prezentowanie nieodpowiednich i wulgarnych treści (zwłaszcza materiałów o
charakterze erotycznym, pornograficznym, obrazujących przemoc lub w inny
sposób przyczyniających się do dyskomfortu); - nadmierne i indywidualne obdarowywanie prezentami i inne formy
faworyzowania; - brak empatii i wrażliwości na potrzeby dzieci;
- proponowanie, używanie alkoholu lub środków psychoaktywnych itp. lub bycie
pod ich wpływem.
STANDARD 8
SZKOLENIE I STAŁE WSPARCIE DLA OSÓB
ZAJMUJĄCYCH SIĘ PROFILAKTYKĄ
Ochrona przed krzywdzeniem wpisana jest w misję Kościoła katolickiego powierzoną
mu przez Pana. Dlatego każdy – przełożony w Kościele, osoby uczestniczące w jego
misji przez pracę i zaangażowanie duszpasterskie czy pracę z dziećmi i osobami
bezbronny- mi – powinien posiadać potrzebną wiedzę na temat ochrony dzieci i osób
bezbronnych przed przemocą i dzielić się nią z rodzicami i dziećmi.
Zakres szkoleń w temacie ochrony dzieci i osób bezbronnych
oraz kto je prowadzi
- Wszyscy pracownicy i wolontariusze w parafii otrzymują potrzebną im wiedzę o
standardach przyjętych i obowiązujących w parafii – kodeksie zachowań, proce-
durach związanych z interwencją i zgłoszeniem. Szkolenie może prowadzić osoba
odpowiedzialna w parafii za prewencję. - Pracownicy i wolontariusze pełniący funkcje wychowawcze lub formacyjne
dodatkowo otrzymują potrzebną wiedzę dotyczącą:
- rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);
- rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
- strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
- rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;
- rozmowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) dotyczącą
przemocy; - zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie;
- innych zaleceń obowiązujących w danej placówce/miejscu duszpasterskim.
- Każda osoba pracująca z dziećmi i osobami bezbronnymi powinna otrzymać za-
świadczenie o udziale w szkoleniu. - Każda osoba pracująca z dziećmi i osobami bezbronnymi co dwa lata uczestniczy
w jednodniowym szkoleniu z zakresu prewencji. Treść tych szkoleń
przygotowana jest przez osobę odpowiedzialną w diecezji/zakonie za prewencję. - Szkolenia prowadzą odpowiednio przygotowane oraz kompetentne w dziedzinie
ochrony dzieci i osób bezbronnych osoby, które są delegowane przez diecezję/
zakon do pełnienia takich zadań. - Osoby odpowiedzialne za prewencję w parafii poza wiedzą z pkt 1 i 2 powinny
mieć także wiedzę na temat:
- budowania systemu prewencji zgodnego z wymogami Kościoła i ustaw
państwowych (obecnie tzw. „Ustawa Kamilka” i Krajowy Plan
Przeciwdziałania Przestępstwom Przeciwko Wolności Seksualnej i
Obyczajności na Szkodę Mało- letnich na lata 2023-2026 oraz Wytyczne KEP,
dokument prewencji KEP); - podstawowych procedur prawnych (kanonicznych i przewidzianych przez
Kodeks karny); - czynników ryzyka i czynników ochronnych;
- funkcjonowania w środowisku lokalnym placówek pomocowych;
- procedur ustalonych dla danej parafii.
- Za szkolenie tych osób odpowiada osoba odpowiedzialna za prewencję w danej
diecezji/zakonie. Na szkolenie zaprasza osoby posiadające kompetencje
potwierdzone odpowiednim dokumentem. - Osoby odpowiedzialne za prewencję w danej parafii uczestniczą raz w roku w
spotkaniu odpowiedzialnych za prewencję w danej diecezji.
STANDARD 9
ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I CIĄGŁOŚCI DZIAŁAŃ W
ZAKRESIE PREWENCJI
- Dokument zawierający standardy ochrony dzieci i osób bezbronnych w parafii
aktualizowany jest co dwa lata. - Ewaluacja dokumentu dokonywana jest w danej placówce przez osobę
odpowiedzialną za prewencję we współpracy z proboszczem i osobami
wyznaczonymi przez proboszcza, a następnie konsultowana z osobami
zaangażowanymi w duszpasterstwo parafialne. Następnie jest zatwierdzana
przez osobę odpowiedzialną w diecezji za prewencję.
ZAŁĄCZNIK 1
OŚWIADCZENIE O KRAJACH ZAMIESZKANIA W CIĄGU
OSTATNICH 20 LAT, INNYCH NIŻ RZECZYPOSPOLITA
POLSKA
OŚWIADCZENIE
w trybie art. 21 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom
przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz.U. 2023 poz. 1304 z późn. zm.)
Ja, niżej podpisany/a, oświadczam, że:
- Posiadam obywatelstwo innego państwa niż Rzeczypospolita Polska: tak/nie*.
- Jeśli odpowiedz brzmi „tak”, to proszę wpisać
państwo……………………………….. - W ciągu ostatnich 20 lat zamieszkiwałem/nie zamieszkiwałem w innych
państwach*. - Proszę wpisać państwo/państwa:
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………… - Do oświadczenia załączam informację z rejestru karnego tego/tych państw
uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z
kontaktami z dziećmi: tak/nie*. - Do oświadczenia załączam informację z rejestru karnego tego/tych państw, gdyż
państwo to nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności
zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi: tak/nie*. - Oświadczam, że prawo państwa …………………………………………………………. nie
przewiduje sporządzenia informacji z rejestru karnego: tak/nie*. - Oświadczam, że w państwie ……………………………. nie prowadzi się rejestru
karnego: tak/nie*. - Oświadczam, że nie byłem prawomocnie skazany w państwie………………… za
czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i
XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z
dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec mnie
innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściłem się takich czynów
zabronionych, oraz nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego
uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania
wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych
zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją,
wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem
duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci,
lub z opieką nad nimi. - Oświadczam, że jestem świadomy, że składając ww. oświadczenia, podlegam
odpowiedzialności karnej w trybie art. 233 Kodeksu karnego, to jest
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia**.
…………………………………. …………………………………………….
miejscowość, data imię i nazwisko (czytelny podpis)
- niepotrzebne skreślić
** art. 233 k.k. [fałszywe zeznania]
§ 1. Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym
postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed
odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich
uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od
niego przyrzeczenie.
§ 3. Nie podlega karze za czyn określony w § 1a, kto składa fałszywe zeznanie, nie wiedząc o prawie
odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania.
§ 4. Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą opinię, ekspertyzę lub
tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu określonym w § 1, podlega karze pozbawienia
wolności od roku do lat 10.
§ 4a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 4 działa nieumyślnie, narażając na istotną szkodę interes
publiczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 5. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
1) fałszywe zeznanie, opinia, ekspertyza lub tłumaczenie dotyczy okoliczności niemogących mieć
wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
2) sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie, zanim
nastą- pi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
§ 6. Przepisy § 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli
przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
ZAŁĄCZNIK 2
OŚWIADCZENIE O ZAPOZNANIU SIĘ Z POLITYKĄ
OCHRONY DZIECI I ZOBOWIĄZANIU DO JEJ
PRZESTRZEGANIA
OŚWIADCZENIE
w trybie art. 21 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom
przestępczością na tle seksualnym (Dz.U. 2023 poz. 1304 z późn. zm.)
Ja, niżej podpisana/y, oświadczam, że:
- Zapoznałam/zapoznałem się z treścią dokumentu pn. „Standardy ochrony dzieci”
obowiązującego w (tu nazwa placówki) …………………………………………………
……………………………………………………………………………………………… - Oświadczam, że jestem świadomy, że składając ww. oświadczenie, podlegam odpowiedzialności karnej w trybie art. 233 Kodeksu karnego, to jest odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia*.
…………………………… ………………………………………………
miejscowość, data imię i nazwisko (czytelny podpis)
- dotyczy osób pełnoletnich
** art. 233 k.k. [fałszywe zeznania]
§ 1. Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym
postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed
odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich
uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od
niego przyrzeczenie.
§ 3. Nie podlega karze za czyn określony w § 1a, kto składa fałszywe zeznanie, nie wiedząc o prawie
odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania.
§ 4. Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą opinię, ekspertyzę lub
tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu określonym w § 1, podlega karze pozbawienia
wolności od roku do lat 10.
§ 4a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 4 działa nieumyślnie, narażając na istotną szkodę interes
publiczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 5. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
1) fałszywe zeznanie, opinia, ekspertyza lub tłumaczenie dotyczy okoliczności niemogących mieć
wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
2) sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie, zanim nastąpi,
chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
§ 6. Przepisy § 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli
przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
ZAŁĄCZNIK 3
ZASADY SPORZĄDZANIA NOTATKI DOTYCZĄCEJ
ZDARZENIA - Zapisz dokładną datę i godzinę, kiedy incydent został zgłoszony.
- Podaj imię i nazwisko dziecka, wiek, adres zamieszkania (jeśli dostępny), szkołę
oraz wszelkie inne istotne informacje. - Opisz dokładnie to, co zostało zgłoszone, włączając miejsce, czas i wszelkie
istotne szczegóły zdarzenia (możesz zacytować zwroty użyte przez dziecko lub
inną osobę zawiadamiającą). - Jeśli istnieją, uwzględnij dane wszelkich świadków incydentu, w tym ich imiona,
nazwiska, adresy i numery telefonów kontaktowych. Mogą to być również osoby,
którym dziecko wcześniej zgłaszało przemoc. - Opisz kroki, które podjęto w odpowiedzi na zgłoszenie, w tym komunikację z or-
ganami ścigania, rodzicem/rodzicami/opiekunem/opiekunami, działania w celu
zapewnienia bezpieczeństwa dziecku itp. - Wymień wszelkie instytucje lub osoby, z którymi został nawiązany kontakt w
związku z incydentem.
Uwaga
Jeśli w notatce znajdują się dane osobowe, proboszcz staje się automatycznie ich
administratorem i stosuje się do przepisów RODO. Osoba sporządzająca notatkę
informuje o dobrowolności podania danych osobowych (imię nazwisko, dane do
kontaktu).
NOTATKA SŁUŻBOWA
Z PRZYJĘCIA ZGŁOSZENIA PRZEMOCY
Data i czas zgłoszenia
Imię i nazwisko osoby
zgłaszającej
(nr tel., e-mail
do kontaktu)
Imię i nazwisko osoby
skrzywdzonej
(nr tel., e-mail
do kontaktu)
Imię i nazwisko osoby
stosującej przemoc
(nr tel., e-mail
do kontaktu)
Forma krzywdzenia,
miejsce, okoliczności
towarzyszące
Świadkowie
Forma podjętej
interwencji
(zakreślić właściwe)
Zawiadomienie o
podejrzeniu
popełnienia
przestępstwa (art.
304 k.p.k.)
Wniosek o wgląd
w sytuację dziecka/
rodziny
Inny rodzaj
interwencji (jaki?)
Dane organu/
placówek/
osób/
instytucji, do których
zgłoszono interwencję
i z którymi się
kontaktowano
…………………………………. ………………………………….………………….
miejscowość, data czytelne podpisy osób uczestniczących
w przyjmowaniu zgłoszenia
ZAŁĄCZNIK 4
OŚWIADCZENIE O ZACHOWANIU POUFNOŚCI
INFORMACJI POWZIĘTYCH W PROCESIE
POSTĘPOWANIA W SPRAWIE KRZYWDZENIA
DZIECKA ORAZ PRZETWARZANYCH DANYCH
OSOBOWYCH
OŚWIADCZENIE
Niniejszym oświadczam, że znana jest mi treść przepisu art. 241 § 1 – § 3 k.k.* i
wynikające z niego zakazy:
- rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania przygotowawczego,
zanim zostały ujawnione w postępowaniu sądowym; - rozpowszechnia publicznie wiadomości z rozprawy sądowej prowadzonej z
wyłączeniem jawności; - rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania prowadzonego na pod-
stawie przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Oświadczam, że znane są mi zasady bezpiecznego przetwarzania danych
osobowych w ramach polityki RODO.
Zobowiązuję się do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji, które zostały mi
ujawnione w procedurze interwencyjnej w związku ze zgłoszeniem przemocy wobec
dziecka, zawiadomieniem o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka
lub podjęciem innych działań w celu ochrony dziecka.
…………………………………. ……………………………………………….
miejscowość, data imię i nazwisko (czytelny podpis)
- art. 241 [rozpowszechnianie wiadomości]
§ 1. Kto bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania przygotowawczego,
zanim zostały ujawnione w postępowaniu sądowym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia publicznie wiadomości z rozprawy sądowej
prowadzonej z wyłączeniem jawności.
§ 3. Karze określonej w § 1 podlega, kto bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości z
postępowania prowadzonego na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich.
ZAŁĄCZNIK 5
ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI POMIĘDZY DZIEĆMI
Parafia ………………………………………… ……………………………………………………………..
jest miejscem zapewniającym bezpieczeństwo dzieciom także w grupie rówieśniczej.
Kierując się wartościami wypływającymi z Ewangelii, staramy się wpoić naszym
parafianom postawę szacunku wobec każdego człowieka – dzieci i dorosłych.
Pragniemy, by w relacjach międzyludzkich bliska była im ewangeliczna zasada:
„Wszystko więc, co chcielibyście, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie” (Mt 7,12a).
Zasady bezpiecznych relacji między dziećmi poznali wszyscy pracownicy i
współpracownicy parafii, dzięki czemu mogą oni umiejętnie i adekwatnie do zaistniałej
sytuacji reagować na każde niewłaściwe zachowanie czy przemoc. Również dzieci
powinny przestrzegać poniższego kodeksu podczas spotkań w parafii i poza nią, w
kontakcie bez- pośrednim i wirtualnym.
Kodeks zachowań został opracowany z udziałem dzieci. Ewaluacja i weryfikacja
zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi odbywać się będzie co dwa lata, a także
po każdej sytuacji kryzysowej, jeśli w parafii podjęta zostanie interwencja z powodu
krzywdzenia rówieśniczego. Zmiana treści zasad bezpiecznych relacji między dziećmi
jest możliwa w każdym momencie na ich wniosek i z ich udziałem.
- Równe traktowanie i szacunek dla każdej osoby
- Traktuj innych tak, jak chcesz, aby inni traktowali Ciebie.
- Pamiętaj, że każda osoba jest kimś wyjątkowym i szczególnie obdarowanym
przez Boga. Należą się jej szacunek i troska o jej dobro. - Bądź tolerancyjny – szanuj odmienny wygląd, przekonania, poglądy i cechy
koleżanek/kolegów. - Pamiętaj, że przez różnorodność wzajemnie się ubogacamy.
- Masz prawo do zabawy i relacji z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze
inne dziecko ma chęć do kontaktu z Tobą w danym momencie. Uszanuj to. - Zachowaj otwartość i bądź wrażliwy na wszystkie osoby, nawet jeśli nie należą
do grona Twoich najbliższych przyjaciół. Nie wykluczaj ich ze wspólnych
działań, rozmów i szkolnych aktywności.
- Zasady komunikacji między dziećmi
- Zachowuj życzliwość i szacunek wobec koleżanek/kolegów.
- Pamiętaj, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, o
ile nie naruszają one dobra innych osób.
36 - Słuchaj innych, gdy mówią. Nie przerywaj innym, gdy się wypowiadają.
- Zachowuj kulturę słowa w każdej sytuacji.
- Stosuj formy grzecznościowe.
- Pytaj o zgodę na kontakt fizyczny (przytulenie, pogłaskanie).
- Szacunek dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni
- Szanuj rzeczy osobiste i mienie innych osób.
- Zapytaj, jeśli chcesz pożyczyć od kogoś jakąś rzecz.
- Nie przeglądaj prywatnych rzeczy innych osób bez ich zgody. Każdy ma prawo
do prywatności. - Nie rób zdjęć, nie nagrywaj ani nie rozpowszechniaj wizerunku
kolegów/koleżanek i innych osób bez ich wyraźnej zgody. - Pamiętaj, że każdy ma prawo do przestrzeni osobistej. Jeśli inna osoba potrzebuje
chwili samotności, uszanuj to. Naruszanie tej przestrzeni może rodzić konflikty.
- Zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie
- Nie stwarzaj sytuacji, w których ktoś czułby się celowo pomijany, izolowany.
- Nie stosuj przemocy fizycznej. Szturchanie, popychanie, kopanie czy siłowe przy-
trzymywanie kolegi/koleżanki naruszają jego/jej integralność fizyczną. - Szanuj przestrzeń intymną kolegów/koleżanek. Nigdy nie dotykaj ich w sposób,
który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny. - Nie wyśmiewaj, nie obgaduj, nie ośmieszaj, nie zawstydzaj, nie upokarzaj, nie
lekceważ i nie obrażaj kolegów/koleżanek. - Nie wypowiadaj się w sposób obraźliwy o rodzicach kolegów/koleżanek.
- Nie zwracaj się w sposób wulgarny do innych.
- Pamiętaj, że żarty są wtedy żartami, kiedy nikt z ich powodu nie cierpi. Jeśli tak
jest, natychmiast zakończ taką zabawę słowną. - Nie narażaj siebie i innych uczniów na sytuacje zagrażające życiu i zdrowiu
fizycznemu czy psychicznemu. - Nie wyrażaj negatywnych, prześmiewczych komentarzy na temat zachowania,
pracy, wyglądu kolegów/koleżanek. - Nie zabieraj rzeczy należących do innych bez ich zgody. Szacunek w kontaktach
internetowych i zakaz cyberprzemocy - Szanuj innych i traktuj ich tak, jak chcesz, by traktowali Ciebie – dotyczy to
wszystkich typów Twojej aktywności w sieci. Po drugiej stronie ekranu jest drugi
człowiek. - Pamiętaj, że cyberprzemoc często zaczyna się od tzw. „niewinnych żartów”. Nie
każdy ma takie samo poczucie humoru. Uważaj na to, co piszesz i co publikujesz,
w Internecie nic nie ginie. W świecie wirtualnym łatwo poruszyć lawinę
wzajemnych niechęci, co może doprowadzić do konkretnej formy przemocy. - Nie udostępniaj kontaktów do innych osób (telefonicznych, mailowych) bez ich
zgody. - Dbaj o swój oraz innych wizerunek w sieci – nie publikuj wrażliwych danych,
powierzonych ci informacji oraz zdjęć i filmów ośmieszających innych. Szanuj ich
prywatność. - Chroń intymność swoją i innych. Nie wysyłaj i nie udostępniaj zdjęć lub filmów,
które by ją naruszały. - Sprzeciwiaj się hejtowi, sam nie publikuj obrażających i agresywnych komentarzy
oraz reaguj, gdy zauważysz, że ktoś jest poniżany w Internecie. Nie przesyłaj
dalej ośmieszających wiadomości. Zgłoś takie działania odpowiednim osobom. - Nie prowokuj innych do niepotrzebnych, nieuzasadnionych kłótni. Trolling,
świadome poniżanie, nękanie i zaczepki są zachowaniami niedopuszczalnymi. - Nie wykluczaj swoich rówieśników z grup w mediach społecznościowych z
powodu swoich prywatnych niechęci. - Nie podszywaj się w Internecie pod inne osoby. Takie zachowanie w
cyberprzestrzeni jest kradzieżą tożsamości. To jest przestępstwo. - Jeżeli zauważysz, że ktoś nie wylogował się ze swojego konta, nie wykorzystuj tej
sytuacji do działań, które przyniosłyby mu szkodę, ale życzliwie poinformuj go o
jego nieuwadze. - Pamiętaj, że groźby, pomówienia, nawoływanie do nienawiści, prześladowanie,
ośmieszanie w cyberprzestrzeni także są karalne. Twoje działania w sieci nie są
anonimowe.
- Sposoby pokojowego rozwiązywania konfliktów
- Wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą
kontrolę. Zastanów się, co chcesz osiągnąć. Jeśli to możliwe, podejmij spokojną
rozmowę z drugą stroną. - Umów się na rozmowę w bardziej stosownych warunkach, w ten sposób zyskasz
czas na konstruktywny dialog - Powiedz, co według Ciebie jest problemem, co przyczyną nieporozumienia, czego
oczekujesz. - Słuchaj drugiej osoby. Dopytaj o jej odczucia i oczekiwania. Podsumuj to, co
usłyszałaś/usłyszałeś dla upewnienia się, czy dobrze zrozumiałeś/zrozumiałaś jej
komunikat. - Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie do swoich odczuć.
- Wspólnie wymyślcie rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony.
- Jeśli nie uda się Wam dojść do porozumienia, poproś o pomoc osobę dorosłą,
aktualnego opiekuna grupy. Porozmawiaj o tym z Twoimi rodzicami. Nie
rozwiązuj konfliktu samodzielnie. - Nie bądź obojętny, gdy komuś dzieje się krzywda. Zawsze poinformuj o tym
osobę dorosłą.